15 Ocak 2012 Pazar

Mecelle'nin ilk 99 hükmünden örnekler:

  • Beraat-ı zimmet asıldır. Borçlu olmamak asıldır. Borç ileri süren, ispatla mükelleftir.
  • Def'-i mefasid celb-i menafiden evladır. Zararı yok etmek, fayda sağlamaktan iyidir.
  • Ezmanın tağayyürü ile ahkâm tağayyür eder. Zaman değişince hükümler de değişir.
  • Ukudda itibar makasıt ve maaniyedir, elfaz ve mebaniye değildir. Sözleşmenin amaç ve anlamı göz önüne alınır, söz ve yazılışı değil.
  • Şekk ile yakin zail olmaz. Kuşku, kesin bilgiyi gidermez.
  • Kadim kıdemi üzere terk olunur. Eskiden varolanın (yeni bir etken ortaya çıkmamışsa) aynen devam ettiği varsayılır.
  • İçtihat ile içtihat nakzolunmaz. İçtihat içtihatla bozulmaz.
  • Zarar-ı ammı def için zarar-ı hass ihtiyar olunur. Özel zarar, genel zarara tercih edilir.
  • Alması memnu olan şeyin vermesi dahi memnu olur. Alması hukuka aykırı olanın vermesi de hukuka aykırıdır.
  • Beynel tüccar maruf olan şey beynlerinde meşrut gibidir. Ticari örf ve adetler ticari sözleşmelerin şartı gibidir.
  • Kelamın i'mali ihmalinden evladır. Söze bir anlam vermek, yok saymaktan iyidir.
  • Beyyine hüccet-i müteaddiye ve ikrar hüccet-i kasıradır. Kanıt herkesi, ikrar ise sadece ikrar edeni bağlar.
  • Tevehhüme i’tibâr yoktur. Yani, delile dayanmayan vehim ve kuruntulara hukukta i’tibâr edilmez, kıymet verilmez. Hukuk vehimlerle değil delillerle ilgilenir.
  • Ehven-i şerreyn ihtiyâr olunur. Yani, iki kötü şeyle karşı karşıya kalındığında daha hafif, daha az kötü olanı seçilir. Mesela tedavi imkânı olmayan gangren olmuş bir parmağın kesilmesiyle el kurtulacaksa, parmağın kesilmesi tercih olunur.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder